IABR-2018-

De hoofdtentoonstelling van de achtste editie van de IABR is van 1 juni tot en met 8 juli 2018 te zien in het HAKA-gebouw, een rijksmonument in het Merwe-Vierhavensgebied, beter bekend als M4H. In dezelfde periode organiseert de IABR in het HAKA en het omliggende M4H-gebied ook een uitgebreid programma, met onder meer debatten, werksessies, lezingen, conferenties en rondleidingen.

HAKA-gebouw
Van fabriek tot rijksmonument
Het HAKA, een ontwerp van de architecten Mertens en Koeman, werd aan het begin van de jaren dertig van de vorige eeuw gebouwd in opdracht van de Coöperatieve Groothandelsvereniging De Handelskamer, die de belangen van de Rotterdamse arbeiders behartigde en waaraan het gebouw tot vandaag zijn naam ontleent. Strategisch gepositioneerd aan de kop van de Keilehaven functioneerde het HAKA tot 1973 als fabrieksgebouw, bestaande uit een koffiebranderij, een thee-mengerij en een verpakkingsafdeling met daarnaast kantoren, een magazijn en een graansilo.
Het HAKA werd, net als dat andere industriële monument in de stad, de Van Nelle Fabriek, gebouwd in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid. Het was tevens het eerste gebouw in Nederland waarvan het betonskelet en de buitenmuren zijn gestort met een betonpomp. Sinds 2002 is het HAKA met zijn architectuur- en cultuurhistorische, bouwtechnische en innovatieve waarde, een rijksmonument en erkend als industrieel erfgoed.
De nieuwe eigenaar, Dudok Groep, herontwikkelt het pand tot een kantoorgebouw, met behoud van de industriële en monumentale uitstraling. De planvorming hiervoor is inmiddels gestart.

HAKA-gebouw

Vóór de verbouwing begint, zal de IABR een deel van het gebouw inrichten als tentoonstellingsruimte. Maar omdat het eerste deel van het tweeluik IABR–2018+2020 vooral werkbiennale is, komen er ook werkplekken, een auditorium voor lezingen, debat en conferenties, en kleine presentatieruimtes. Uit Je Eigen Stad zal in het HAKAfé vijf weken lang voor lokaal geproduceerd eten en drinken zorgen.
M4H+
Het HAKA leent zich dus goed voor de uitvoering van de agenda van de IABR. En dat geldt nog meer voor het omliggende M4H-gebied. Verschillende spelers die hier al langer actief zijn, zullen eigen programma ontwikkelen dat aansluit bij het biennale-programma. Maar M4H is ook letterlijk werkterrein voor de IABR.
Het IABR–Atelier Rotterdam richt zich tot en met 2020 op de kwestie hoe Rotterdam de onontkoombare energietransitie tevens kan inzetten als hefboom voor sociaal-inclusieve stadsontwikkeling, voor het weerbaar (resilient) maken van de stad.
Gebieden die stad en haven samen moeten ontwikkelen, “stadshavens” zoals het M4H-gebied, moeten daarbij een belangrijke rol spelen – daar kan het toekomstig Rotterdam bij uitstek worden verkend en uitgevonden, daar kan het ruimtelijk ontwerp verbeelden wat Rotterdam kan willen, daar kan echt getest worden.

M4H vanuit het HAKA

foto: IABR


Aangestuurd vanuit Atelier Rotterdam hebben IABR, gemeente Rotterdam en Havenbedrijf daarom de Test Site M4H+ opgezet. M4H ligt op een strategische locatie: naast een aantal kwetsbare woonwijken, zoals Delfshaven en Bospolder-Tussendijken; nog midden in economisch actief havengebied en toch dichtbij het centrum; en tegenover de kenniscampus RDM Rotterdam. In het M4H-gebied spelen dus vele opgaven. Energietransitie en sociale vraagstukken komen er onvermijdelijk samen met opgaven op het gebied van de circulaire economie, de (kleine) maakindustrie, voedsel en water management. Transformatie van het M4H-gebied en van de direct omliggende wijken kan daarom het best in samenhang worden aangepakt – als één stadsproject – onderzoekend, verbeeldend, ontwerpend en testend met de noodzakelijke energietransitie als hefboom. Vandaar dan ook de Test Site M4H+ waarvoor het HAKA tijdens de biennale het tijdelijk hoofdkwartier zal zijn.