IABR-

20.11.2020

ENERGIE, VAN WIE?

de energiewijk is een energieke wijk


TENTOONSTELLING GESLOTEN VANWEGE STRENGERE LOCKDOWN-MAATREGELEN


ENERGIE, VAN WIE?, de tweede tentoonstelling van de 9e editie van de IABR, DOWN TO EARTH, en gepland van 20 november tot en met 20 december 2020 in de Keilezaal in Rotterdam, is vanwege de aanscherping van de lockdown-maatregelen gesloten.


ENERGIE, VAN WIE?

beeld: Aad Hoogendoorn

ENERGIE, VAN WIE?
De tentoonstelling DOWN TO EARTH: ENERGIE, VAN WIE? focust op de energietransitie op wijkniveau. Op de energiewijk als energieke wijk. Op het schaalniveau van de wijk komen urgente kwesties samen en moeten grote en kleine spelers –overheden, bedrijven, sociaal-maatschappelijke initiatieven, woningbouwcorporaties, verenigingen van eigenaren en bewoners– tot een vergelijk komen. In de wijk kan het best worden verkend hoe de energietransitie meteen ook kan worden ingezet als hefboom voor bredere, duurzame, echt transformatieve verandering.

ENERGIE, VAN WIE?

beeld: Aad Hoogendoorn

Urgent en ingrijpend
De transitie naar duurzame energie is urgent, maar tegelijkertijd bijna onvoorstelbaar ingrijpend.
Urgent, omdat de petrocultuur die onze moderne beschaving kenmerkt, volop bijdraagt aan opwarming en klimaatverandering. Al meer dan een miljoen levensvormen zijn uitgestorven of worden met uitsterven bedreigd. Ook voor mensen wordt de aarde steeds minder leefbaar.
Ingrijpend, omdat de manier waarop wij wonen en zorgen, leren en leven, consumeren en produceren, omdat wat we eten en hoe we eten, hoe we ons door de wereld bewegen en hoe we met elkaar en de natuur omgaan, kortom, hoe we onze leefomgeving en ons samen-leven inrichten en of iedereen daarbij gelijke kansen heeft, voor een groot deel wordt bepaald door toegang tot en gebruik van energie.

Energie en cultuur
Energie drukt dus zijn stempel op onze economie én onze cultuur. Wat we nu meemaken is dat het tijdperk van de petrocultuur, het feest van het fossiel expressionisme, op zijn eind loopt. Daarom is de energietransitie nu de olifant in de kamer van de politiek. Het is dus cruciaal om het met elkaar te hebben over het eigenaarschap van de transitie naar duurzame energievoorziening. Geen energietransitie zonder transitie in eigenaarschap.

Zon en wind zijn van iedereen
Energie was ooit en kan opnieuw, denken wij, onderdeel worden van de commons: dat wat van ons samen is en waar we samen zorg voor dragen. En waarom niet, zon en wind, en straks waterstof, zijn van iedereen, waarom de energie die we er mee kunnen opwekken dan niet?
Maar hoe pakken we dat aan? Hoe worden burgers samen eigenaar van een nieuw energiesysteem en wat vergt dat? Wat is de relatie tussen energietransitie en een duurzame sociaal-maatschappelijke agenda? Hoe kan het energiesysteem slim worden gekoppeld aan de lokale economie?

Dringende vragen
Dit zijn dringende vragen. In Nederland, zo is in het Klimaatakkoord van 2019 besloten, moeten alle wijken, en dat zijn er zo’n 5.000, van het gas af. De eerste ervaringen maken duidelijk dat dat nog niet zo makkelijk is. Er zijn onder meer problemen met uitvoering en, vooral, financiering en draagkracht. Eigenlijk weten we gewoon nog niet hoe het precies moet, wijken aardgasvrij maken.

ENERGIE, VAN WIE?

beeld: Aad Hoogendoorn

Bouwstenen en actieplan
Ook in Rotterdam moeten de wijken van het gas af. De stad wees er vijf aan die voorop moeten lopen. Een daarvan is Bospolder-Tussendijken, ook bekend als BoTu, een van de armste wijken van Nederland. Maar de wijk is niet alleen kwetsbaar, ze is ook weerbaar: cultureel divers, mondig en zelfbewust. Daarom koos de IABR voor BoTu.
Op de schouders van eerder onderzoek van de IABR naar de energietransitie, en vooral van drie jaar ontwerpend onderzoek door het IABR–Atelier Rotterdam in Bospolder-Tussendijken, wil de tentoonstelling ENERGIE, VAN WIE? –gecureerd door George Brugmans (IABR), Eva Pfannes (OOZE Architects and Urbanists) en Thijs van Spaandonk (Bright en Hoofd Master Stedenbouw van de RAvB)– bijdragen aan het vinden van antwoorden op die dringende vragen. En omdat het niet bij woorden kan blijven, presenteren we in de tentoonstelling niet alleen de bouwstenen voor toekomstige stappen maar ook het LEAP, het Lokaal Energie Actie Plan voor Bospolder-Tussendijken dat tot die stappen moet leiden.

Naar een LEAP

© IABR, Ooze

Meer over de tentoonstelling ENERGIE, VAN WIE? lees je hier

Alle bezoekersinformatie vind je hier


foto: Melany van Twuijver

DOWN TO EARTH is een biennale in tijden van pandemie. Een anti-biennale waarvan we het programma in de tijd zullen uitvouwen in plaats van dat we het samenballen tot een veelheid aan activiteiten. We vermijden zo iedere vorm van spitsuur. Geen concentratie in tijd en plaats, waarbij zoveel mogelijk mensen, die van heinde en ver zijn gekomen, op hetzelfde moment door dezelfde deur moeten. Die hectiek karakteriseert een biennale, maar is nu niet aan de orde.
Van september 2020 tot de zomer van 2021 presenteren we daarom een serie veelal kleinere tentoonstellingen en andere activiteiten. Daarnaast organiseren we, in eerste instantie een beperkt aantal, soms besloten en soms publieke events, van werksessies tot lezingen.


Lees hier de inleiding tot DOWN TO EARTH van hoofdcurator George Brugmans


Vanwege de pandemie zijn alle data onder voorbehoud. Houd daarom onze website en agenda in de gaten, abonneer je op onze nieuwsbrief en volg ons op twitter en instagram

Maar eerst en vooral, blijf gezond!