Dirk Sijmons (1949) studeerde Bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft en is een van de drie grondleggers van H+N+S Landschapsarchitecten. Sijmons ontving in 2002 de Rotterdam Maaskantprijs. In 2004 werd hij door de minister van LNV benoemd tot Rijksadviseur voor het Landschap. In 2007 ontving hij de prestigieuze Edgar Donckerprijs voor zijn bijdrage aan de ‘waarachtig Nederlandse cultuur’. Ook bekleedde hij de leerstoel Landscape Architecture aan de TU Delft.
locatie: HAKA-gebouw
datum: 27 juni
tijd: 12:30 - 14:00 uur
voertaal: Nederlands
IABR–Atelier 2050 - Een Energieke Ontdekkingsreis
De vitale rol van de Noordzee bij de energietransitie
© IABR, Tungsten Pro
De Europese klimaatdoelstelling – 80 tot 95 procent reductie van broeikasgasemissies in 2050 ten opzichte van 1990 – vergt ingrijpende systeemveranderingen. Het IABR–Atelier 2050 – Een Energieke Ontdekkingsreis laat zien hoe diepgaand de energietransitie van fossiele brandstoffen als olie, kolen en gas, naar een grotendeels door hernieuwbare energiebronnen gevoede energievoorziening feitelijk is. Het is een (ruimtelijke) opgave die nog altijd flink wordt onderschat. Op land zullen we alles uit de kast moeten halen op het gebied van energiebesparing, centrale en decentrale initiatieven met zonnepanelen, wind, biomassa, geothermie, restwarmte, enzovoorts. Zelfs met een maximale inspanning zal dit alles ontoereikend blijken.
2050 – Een Energieke Ontdekkingsreis verbeeldt een systeemsprong die het mogelijk maakt dit gat te dichten door op zeer grote schaal windenergie voor de omringende landen te oogsten op de relatief ondiepe Noordzee.
Verbeeldingsslag
Het IABR–Atelier 2050 laat zien wat er allemaal bij zo’n ambitieuze aanpak komt kijken, welke infrastructuur dat vraagt, wat meekoppelen met de Noorzee-natuur betekent, welke rol een entrepreneurial state hierin speelt, welke innovaties dit vraagt en vooral welke nieuwe economische dynamiek dit zal genereren, bijvoorbeeld in de offshoresector.
Ontwerpend onderzoek helpt bij deze verbeeldingsslag. De installatie is bedoeld als een oriëntatiepunt voor een brede dialoog tussen publieke en private partijen en een nieuwe, tot de verbeelding sprekende stap richting de realisatie van grootschalige winning, transport en opslag van hernieuwbare energie op en om de Noordzee. Aan de hand van een robuust toekomstscenario worden ontwikkelingsperspectieven geschetst.
Na afloop van IABR–2016–THE NEXT ECONOMY is de installatie omgezet naar video: klik hier
Naar een schone economie
De titel van het project, 2050 – Een Energieke Ontdekkingsreis, is bedoeld als provocatie. Velen onderschatten de omvang van de uitdaging, en denken dat de transitie alleen gedragen hoeft te worden door middel van kleinschalige projecten. Het mondiaal afgesproken doel van een beperking van de opwarming tot 1,5 tot 2 graden vergt echter ook grootschaliger, ingrijpender veranderingen van het systeem. Het goede nieuws is dat er in principe genoeg energie te oogsten is op de Noordzee. 2050 – Een Energieke Ontdekkingsreis laat zien dat de Next Economy een schone economie kan zijn.
Een productie van IABR i.s.m. Ministerie van Economische Zaken, Van Oord, Shell, TenneT, Zeeland Seaports, European Climate Foundation, RWE, Natuur & Milieu, Havenbedrijf Rotterdam en Havenbedrijf Amsterdam
Concept: Maarten Hajer en Dirk Sijmons
Ontwerpend onderzoek, research en animatie: H+N+S Landschapsarchitecten, Ecofys en Tungsten Pro
Next Steps #3: ENERGIETRANSITIE, UITDAGER VAN DE NIEUWE ONTWERPPRAKTIJK
met Ruimtevolk
DE ENERGIETRANSITIE: UITDAGER VAN DE NIEUWE ONTWERPPRAKTIJK
Toewerken naar een klimaatneutrale samenleving is één van de grootste uitdagingen voor de komend decennia en met het sluiten van het Klimaatakkoord in Parijs een internationaal bindende afspraak.
Ook Nederland streeft naar een volledig duurzame energievoorziening in het jaar 2050. Deze transitie zal grote invloed hebben op de inrichting en het gebruik van de ruimte. Tot nu toe krijgen steden en regio’s maar weinig grip op de ruimtelijke impact van de energietransitie. Er is nog sprake van een papieren werkelijkheid en organisaties, ondernemers en burgers wordt gevraagd te handelen zonder perspectieven. Een beeld van hoe de energietransitie kan werken en gekoppeld kan worden aan andere maatschappelijke en ruimtelijke opgaven ontbreekt.
Ligt nu juist in dit onderzoeken en verbeelden van (on)mogelijkheden en koppelingen van opgaven niet de meerwaarde van ontwerp? Alsmede in het bepalen van de juiste schaalniveaus, programma’s en allianties? Kortom, welke rol kunnen architectuur en ontwerp spelen in de energietransitie? En welke rol moet de overheid pakken? Kan een Deltaprogramma voor de Energietransitie helpen, zoals in het Manifest 2040 wordt gesteld?
Met Dirk Sijmons (H+N+S Landschapsarchitecten), Roeland van der Schaaf (wethouder Stadsontwikkeling gemeente Groningen), Pallas Agterberg (Directeur Strategie Alliander), Isabelle Vries (Senior Strateeg Havenbedrijf Rotterdam) en Rick Bosman (onderzoeker DRIFT).
DINSDAG 24 MEI
Tijd:19.30 - 21.00 (inloop 19.00)
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Nederlands
Prijs: Gratis
Let op: vooraf reserveren sterk aanbevolen, e-tickets voor het event zijn hier verkrijgbaar.
Op zes dinsdagavonden zetten RUIMTEVOLK en de IABR de vragen op scherp die de zoektocht naar de Next Economy opwerpt. Hoe gaan ontwerpers, bestuurders en professionals in wijk, stad, regio, land en wereld om met de thema’s die IABR–2016 aansnijdt: de energietransitie, de gezonde stad en de productieve stad? Hoe kunnen ontwerpers bijdragen aan minder ruimtelijke scheiding tussen kansarmen en winnaars, aan een meer inclusieve stad? Wat kan de bijdrage van het ontwerp zijn aan een stedelijke economie die lokaal waarde toevoegt en circulair is? Kortom, wat zijn de concrete Next Steps voor het ontwerp, voor de planning en voor de governance?
De opening van de tentoonstelling THE NEXT ECONOMY op 23 april markeert ook het startschot van tien weken discussie en uitwisseling over de toekomst van de stad. WHAT’S NEXT? begint op zaterdagmiddag 23 april met een korte inleiding van IABR-directeur George Brugmans, een inleidende speech van Ahmed Aboutaleb, de burgemeester van Rotterdam, en vervolgens drie paneldiscussies onder leiding van Maarten Hajer over de grote thema’s van de IABR–2016–THE NEXT ECONOMY: de gezonde en solidaire stad, de productieve en inclusieve stad, en de energieschone en duurzame stad. Daarnaast is er een doorlopend programma verzorgd door gasten en deelnemers van IABR–2016.
13:00 uur: Panel 1: DE PRODUCTIEVE EN INCLUSIEVE STAD
In steeds meer steden is er opnieuw veel aandacht voor de lokale maakeconomie. Er liggen nieuwe kansen vanwege de opkomst van slimme (smart) technologieën, de ambitie om een circulaire economie te realiseren, reshoring (het terughalen van industriële productie uit het buitenland), en een groeiende maatschappelijke aandacht voor (lokaal) vakmanschap.
Hoe kunnen ruimtelijke kwaliteit en stedelijke economie elkaar versterken en wie maakt en profiteert van de productieve stad? Hoe verbinden we nieuwe dynamiek met de bestaande informele economie?
Met onder meer Jeanne van Heeswijk (kunstenaar en oprichter Stichting Freehouse en de Afrikaanderwijk Coöperatie, Rotterdam), Fernando de Mello Franco (architect, nu Wethouder Stadsontwikkeling van São Paulo en lid van het Curator Team van de 5e IABR: Making City) en Daan Zandbelt (partner De Zwarte Hond en Ateliermeester van het IABR–Atelier Rotterdam Productieve Stad).
14:30 uur: panel 2: DE GEZONDE EN SOLIDAIRE STAD
Zelfs in Nederland verschilt de levensverwachting tussen verschillende wijken in dezelfde stad soms wel 13 jaar. Mensen worden ouder en de zorg duurder, maar bejaardenhuizen en verzorgingstehuizen sluiten hun deuren. In dit tweede panel staat de relatie tussen gezondheid en stedelijke ontwikkeling centraal. Hoe gaan steden om met de terugtrekkende beweging van de institutionele zorg? Redden wij het met de participatiemaatschappij of moeten overheden en zorgverzekeraars ook hun verantwoordelijkheid nemen? Hoe kan de stad in de Next Economy voor iedereen een gezonde stad zijn?
Met onder meer Joachim Declerck (directeur Architecture Workroom Brussels en Ateliermeester van het IABR–Projectatelier Utrecht: Gezonde Stad), Pauline Meurs (hoogleraar Bestuur van de Gezondheidszorg aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en voorzitter van de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving) en Victor Everhardt (wethouder van Volksgezondheid en loco-burgemeester Gemeente Utrecht).
16:00 uur: panel 3: DE ENERGIESCHONE EN DUURZAME STAD
Wat moet er gebeuren als we het 2 graden klimaatdoel echt serieus nemen? De Europese klimaatdoelstelling – 80 à 95 procent reductie van broeikasgasemissies in 2050 ten opzichte van 1990 en een beperking van de opwarming tot 1,5 à 2 graden – vergt ingrijpende systeemveranderingen maar opent ook nieuwe economische vergezichten. Welke ruimtelijke condities zullen een dergelijke economie ondersteunen? Een klimaatneutrale stad, kan dat, en hoe kunnen ontwerpers daaraan werken? Hoe koppelen we kleinschalige initiatieven aan grote systeempartijen? En kunnen we op dit vlak iets leren van bijvoorbeeld Afrika?
Met onder meer Eglantina Gjermeni (Minister van Stedelijke Ontwikkeling, Albanië, en politiek verantwoordelijk voor Atelier Albania), Nienke Homan (gedeputeerde Energietransitie van de Provincie Groningen, en mede opdrachtgever Atelier Groningen), Mark Swilling (lid van UNEP’s International Resource Panel en Distinguished Professor in Duurzame Ontwikkeling aan de Universiteit van Stellenbosch, Kaapstad) en Dirk Sijmons (één van de drie grondleggers van H+N+S Landschapsarchitecten, voormalig hoogleraar Environmental Design aan de TU Delft en curator van IABR–2014–URBAN BY NATURE).
Zaterdag 23 april
Tijd: 12.00 - 18.00
Locatie: Fenixloods II, Paul Nijghkade 19, Rotterdam
Voertaal: Engels
Reserveren voor het openingsweekend is niet mogelijk, kaarten verkrijgbaar aan de kassa.
Voor de panels zijn er vanaf een uur voor aanvang van het programma kaarten beschikbaar aan de kassa. Let op: beperkte capaciteit.
© iabr/UP, 2014
Dirk Sijmons, curator van IABR–2014–URBAN BY NATURE: "Als we de reële en klemmende vraagstukken van de stedelijke planeet van de 21ste eeuw willen aanpakken, hebben we niets aan een moralistische boodschap die erop neerkomt dat wij mensen te ver zijn gegaan, en dat we dus terug moeten. Er is geen weg terug. Welkom in het Antropoceen!"
Deze film is onderdeel van een serie korte webvideo's gemaakt in opdracht van de IABR in het kader van IABR–2014–URBAN BY NATURE.
regisseur: Alexander Oey
producent: George Brugmans